چندی پیش اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری از عرضه نفت خام ایران در بورس خبر داد و گفت: با کشورهای دوست خود گفت‌وگو و راه‌های فروش نفت خود را باز کرده‌ایم. نفت خام ایران در بورس داخلی عرضه خواهد شد تا بخش خصوصی، به طور شفاف نفت را خریداری و صادر کند. در  نتیجه  به مقدار مورد نیاز، بخش خصوصی در تناژهای مختلف وارد عرصه شده است.

چندی بعد از این اظهار نظر شورای عالی هماهنگی اقتصادی که به ریاست حسن روحانی برگزار شد تصویب کرد که با هدف متنوع‌سازی روش‌های فروش نفت، طرح عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی در داخل کشور به صورت ارزی انجام شود. بر اساس این طرح، وزارت نفت می‌تواند با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای صادرات، نفت خام و فراورده‌های نفتی را به قیمت رقابتی، در بورس داخل کشور به فروش برساند.

به نظر می‌رسد عرضه نفت در بورس یکی از راهکارهای اسحاق جهانگیری برای دور زدن تحریم‌هاست. معاون اول رئیس‌جمهوری گفته که نخستین هدف آمریکا، ممانعت از فروش نفت ایران است که با عرضه نفت خام در بورس، بخش خصوصی می‌تواند نفت را از بورس به‌طور شفاف خریداری و صادر کند.

نظر وزیر نفت درمورد عرضه نفت خام در بورس

بیژن زنگنه نیز روز گذشته در حاشیه دوازدهمین نمایشگاه بین‌المللی ایران پلاست در این مورد توضیح داد: با عرضه نفت در بورس هیات دولت موافقت نکرده و سران سه‌قوه موافقت کردند. به دلیل حساسیت‌هایی که این موضوع دارد گفته شد که ۲۰ درصد به صورت ریالی و ۸۰ درصد به صورت ارزی به طور آزمایشی و به طور محدود عرضه شود و بعد ازگرفتن نتایج و انجام ارزیابی تصمیم‌گیری شود. عرضه آن حدود ۴۰ هزار بشکه است.

هنوز ساز و کاری برای عرضه نفت در بورس پیش‌بینی نشده است

در این راستا، رضا پدیدار، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه دولت آمریکا معاملاتی که توسط دولت ایران انجام می‌شود را منع کرده است، اظهار کرد: آمریکا اعلام نکرده که مردم عادی خرید و فروش نکنند.

وی با اشاره به پیشنهاد عرضه نفت در بورس از سوی اتاق بازرگانی، گفت: با این پیشنهاد موافقت شد و فعالان بخش خصوصی باید زیرساخت‌های آن را هم ایجاد کنند که قادر باشند نفت را بخرند و تجارت کنند. البته نه به صورت ریالی بلکه به صورت ارزی.

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه با بیان اینکه امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران محموله‌های ۵۰۰ هزار یا یک میلیون بشکه‌ای را به فروش می‌رساند، تصریح کرد: سبد بخش خصوصی کوچک‌تر است و این بخش محموله‌های ۵۰ تا ۱۰۰ هزار بشکه‌ای را به بخش خصوصی به فروش خواهد رساند.

پدیدار با تاکید بر اینکه ساز و کار عرضه نفت خام در بورس باید پیش‌بینی شود، گفت: هنوز ساز و کاری برای آن پیش‌بینی نشده است. ساز و کار آن این است که بورس انرژی چه محموله‌هایی را از امور بین‌الملل نفت می‌گیرد. برای مثال نفت سبک، نیمه سبک، سنگین، حجم کم، حجم زیاد و...  . همچنین باید شرایط معامله و نحوه پرداخت هم مشخص شود.

وی در مورد تجربه ناموفق عرضه نفت خام در بورس در سال‌های قبل اظهار کرد: عرضه نفت خام در بورس در سال‌های قبل یک مرحله بود و در آن زمان در اختیار بخش خصوصی نبود. دولت تصمیم گرفت ۵۰۰ هزار بشکه نفت سنگین را با یک قیمت مشخص به فروش برساند. متقاضیان خواهان قیمت کم‌تری بودند اما نماینده امور بین‌الملل اعلام کرد با قیمت کم‌تر حاضر به فروش نفت خام نیست درحالی که بورس بر اساس عرضه و تقاضا است.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی در مورد نحوه بازاریابی بخش خصوصی برای فروش نفت توضیح داد: عاملان بخش خصوصی در قالب تشکل‌ها، اتحادیه‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی وارد عمل می‌شوند. در حال حاضر اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفتی و انجمن‌های فعال در حوزه انرژی درحال بررسی این موضوع هستند.

پدیدار ادامه داد: آن‌ها برای فروش نفت می‌توانند از نفتکش‌های شرکت ملی نفتکش و یا نفتکش‌های آزاد که تحریم مانع فعالیت آن‌ها نمی‌شود استفاده کنند. بخش خصوصی همچنین نحوه دریافت پول را تعریف  و از طریق بانک‌های عاملی که تعریف شده است اقدام می‌کند.